ఐక్యరాజ్య సమితి
యునైటెడ్ నేషన్స్ అనే పదాన్ని 1942 లో అప్పటి అమెరికా అధ్యక్షుడైన ఫ్రాంక్లిన్ డి.రూజ్ వెల్ట్ సూచించాడు . ఏప్రిల్ 25 జూన్ 26 , 1945 వరకు శాన్ ఫ్రాన్సిస్కోలో 50 దేశాలు సమావేశమై యుఎన్ చార్టర్ ను రూపొందించాయి . చార్టర్ పై 50 దేశాలు జూన్ 26 , 1945 నాడు సంతకాలు చేశాయి . 1945 లోనే భారత్ కూడా సభ్యత్వం పొందింది . శాన్ ఫ్రాన్సిస్కో సమావేశంలో పాల్గొనని పోలెండ్ దేశం చార్టర్ పై సంతకం చేసి 51 వ సభ్యదేశంగా అవతరించింది . 2011 లో దక్షిణ సూడాన్ 193 వ దేశంగా చేరింది .
*అధికార భాషలు :-
అరబిక్ , చైనీష్ , ఇంగ్లీష్ , ఫ్రెంచ్ , రష్యన్ , స్పానిష్*ప్రధాన అంగాలు :
జనరల్ అసెంబ్లీ , సెక్రటేరియట్ , సెక్యూరిటీ కౌన్సిల్ , ట్రస్టీషిప్ కౌన్సిల్ ఎకనామిక్ అండ్ సోషల్ కౌన్సిల్ , ఇంటర్నేషనల్ కోర్ట్ ఆఫ్ జస్టిస్*ప్రధాన కార్యాలయం :-
న్యూయార్క్ ( అమెరికా )
*సభ్యుల సంఖ్య :
193
1. సాధారణ సభ ( జనరల్ అసెంబ్లీ ) :
ఐక్యరాజ్యసమితిలోని సభ్యదేశాలన్నీ జనరల్ అసెంబ్లీలో సభ్యులుగా వ్యవహరిస్తాయి . ప్రతి సభ్యదేశానికి ఒక ఓటు ఉంటుంది . అయితే ఐదుగురు ప్రతినిధులను సభకు పంపవచ్చు . సాధారణ సభ సంవత్సరాని కి ఒక్కసారిఅయిన సమావేశమవ్వాలి . సాధారణ సభ అధ్యక్ష , ఉపాధ్యక్షుల పదవీకాలం ఒక సంవత్సరం ,
జనరల్ అసెంబ్లీకి అధ్యక్షత వహించిన తొలి భారతీయ మహిళ విజయలక్ష్మీ పండిట్ .
2. భద్రతా మండలి ( సెక్యూరిటీ కౌన్సిలి ) :
సభ్య దేశాల సంఖ్య - 15 , శాశ్వత సభ్యదేశాలు-5 , తాత్కాలిక సభ్యదేశాలు- 10. తాత్కాలిక సభ్యదేశాలు రెండేళ్ల కాలానికి సాధారణ సభచే 2/3 వంతు మెజారిటీతో ఎన్నికవుతాయి . శాశ్వత సభ్యదేశాలకు వీటో అధికారముంటుంది . మొత్తం ఏడు సార్లు భారత్ బద్రతా మండలిలో తాత్కాలిక సభ్యదేశంగా ఎన్నికయింది. .
* శాశ్వత సభ్యదేశాలు :
చైనా , ఫ్రాన్స్ , రష్యా , యునైటెడ్ కింగ్డమ్ , అమెరికా
3. ఆర్థిక మరియు సామాజిక మండలి ( ఎకనామిక్ అండ్ సోషల్ కౌన్సిల్ - ECOSOC ) :
ఆర్థిక మరియు సామాజిక మండలి సాధారణ సభ ఆధ్వర్యంలో అంతర్జాతీయ ఆర్థిక , సామాజిక సాంస్కృతిక , విద్య , ఆరోగ్య రంగాలకు సంబంధించిన అంశాలలో సమన్వయం కొరకు కృషి చేస్తుంది . సాధారణ సభ చేత మూడేళ్ల కాలానికి 2/3 వంతు మెజారిటీతో సభ్యదేశాలు ఎన్నికవుతాయి . 1/3 వంతు దేశాలు ప్రతిఏటా పదవీ విరమణ చేస్తాయి . ప్రతి సభ్యదేశానికి ఒక ఓటు ఉంటుంది . సభకు హాజరైన సభ్యదేశాలు మెజారిటీ ఓటింగ్ పద్ధతిన నిర్ణయాలు తీసుకుంటాయి.
*సభ్య దేశాల సంఖ్య : 54 .
4. ధర్మకర్తృత్వ మండలి ( ట్రస్టీషిప్ కౌన్సిల్ ) :
ఇతర దేశాల పాలన కింద కొనసాగిన భూభాగాల ప్రయోజనాలను కాపాడుట ఈ మండలి ముఖ్యోద్దేశం . వాటికి స్వాతంత్ర్యం కల్పించుట లేదా స్వపరిపాలనకు రంగం సిద్ధం చేయుటకు ఈ మండలి కృషి చేస్తుంది .సభ్యదేశాలు : చైనా , ఫ్రాన్స్ , రష్యా , బ్రిటన్ , అమెరికా
5. అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానం ( ఇంటర్నేషనల్ కోర్ట్ ఆఫ్ జస్టిస్ )
అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానం అంతర్జాతీయ ఒప్పందం ద్వారా ఏర్పడింది . అంతర్జాతీయ న్యాయస్థాన చట్టం యుఎన్ చార్టర్ లో భాగం. వివిధ దేశాల మధ్య తలెత్తే తగాదాలు , అధికారిక అంతర్జాతీయ సంస్థలు సమ ర్పించే న్యాయ పరమైన ప్రశ్నలకు సలహాలనివ్వడం ఈ న్యాయస్థానం ముఖ్య విధులు . అంతర్జాతీయ. న్యాయస్థానం వివిధ దేశాలకు చెందిన 15 మంది న్యాయమూర్తులను కలిగి ఉంటుంది . ఈ న్యాయముర్తి 9 ఏళ్ల పదవీ కాలానికి గానూ సాధారణ సభ మరియు భద్రతా మండలిచే ఎన్నికవుతారు . 1/3 వంతు న్యాయమూర్తులు మూడేళ్లకోసారి పదవీ విరమణ చేస్తారు .*అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానంలో పనిచేసినభారతీయులు - బి.ఎన్.రావు , నాగేందర్ సింగ్ మరియు ఆర్.ఎస్.పాఠక్ , దల్వీర్ బండారి
*అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానానికి ఎన్నికయిన మొదటి మహిళా అధ్యక్షురాలు రోజాలివ్ హిగ్గిన్స్ ,
అధికార భాషలు :
ఇంగ్లీష్ మరియు ఫ్రెంచ్*ప్రధాన కార్యాలయం :
ది హేగ్ ( నెదర్లాండ్స్ ) .6. సచివాలయం. ( సె క్రటేరియట్ ) :
సచివాలయం ఐక్యరాజ్యసమితి ఇతర అంగాలకు సంబంధించిన అంశాలను పర్యవేక్షిస్తుంది . సచివాలయ అధిపతైన సెక్రటరీ జనరలను సాధారణ సభ ఏర్పర్చిన నియమ నిబంధనల మేరకు . సాధారణ సభ భద్రతా మండలి సిఫార్సుపై నియమిస్తుంది . సెక్రటరీ జనరల్ పదవీకాలం 5 సంవత్సరాలు . సాధారణ సభ ఏర్పర్చిన నియమ నిబంధనల మేరకు సెక్రటరీ జనరల్ అంతర్జాతీయ సిబ్బందిని నియమిస్తాడు . 1998 నుండి డిప్యూటీ సెక్రటరీ జనరల్ పదవిని సృష్టించారు . తొలి డిప్యూటీ సెక్రటరీ జనరల్ గా కెనడాకు చెందిన లూయిస్ ప్రిచెట్టి ఎన్నికైంది .• ప్రధాన కార్యాలయం : మ్యాయార్క్